​خطبه 3_154

و بدان که هر ظاهری باطنی متناسب با خود دارد، آنچه ظاهرش پاکيزه، باطن آن نيز پاک و پاکيزه است، و آنچه ظاهرش پليد، باطن آن نيز پليد است، و پيامبر راستگو(صلی الله علیه و آله) فرمود: همانا خداوند بنده ای را دوست دارد، امّا کردار او را دشمن، و کردار بنده ای را دوست می دارد امّا شخص او را دوست ندارد. آگاه باش! هر عملی رويشی دارد، و هر روينده ای از آب بی نياز نيست، و آب ها نيز گوناگون می باشند. پس هر درختی که آبياری اش به اندازه و نيکو باشد، شاخ و برگش نيکو و ميوه اش شيرين است، و آنچه آبياری اش پاکيزه نباشد، درختش عيب دار و ميوه اش تلخ است.

گاهی اوقات بنده خطا میکند و همزمان درپی آرزویی و دعایی هم به سر میبرد 

اوخطا میکند و آن آرزو همچنان درعین نزدیک وسهل بودن از دور وغیر قابل دسترس میشود 
او مدام خطا میکند واین دوری ادامه دار میشود و همیشه از خداوند گلایه وشکایت میکند که چه شده که برایش اتفاق نمی افتد غافل از اینکه همین تکرار خطا وگناه است که برایش مانع ایجاد میکند برایش آرزو را دور ودراز می کند 

چرا که ابن دنیا هم محل تسویه وحساب است ولی بنده از این موضوع غافل میشود

واین سبب حسرت وناامیدی او در زندگی میشود نمیداند که گام اول را اوبرداشته….? 

در احادیث ذکر شده” ما من شَیء اَفسَدُ لِلقلب من خطیئه، انَّ القَلب لَیُواقعُ الخَطیئه بِهِ حَتّی تَقلَّبُ عَلَیهِ فَیَصیرُ اَعلاهُ اَسفَلَهُ”

یعنی هیچ چیزی به اندازه خطاو لغزش وگناهکاری روح را بیمار و فاسد نمیکند ؛روح پشت سر هم کار سیاه انجام می دهد تا آنجا که یکسره زیر و رو میشود و فطرت بشری به یک حیوان  درنده وبلکه بدتر از آن تبدیل میشود.در حدیث دیگر این طور آمده که در هر روحی یک نقطه سفید هست؛اگر آدمی گناهی بکند در آن نقطه سفید یک نقطه سیاه پیدا میشود؛ اگر از این گناه پشیمان شودو توبه کند آن نقطه تاریک محو می گرددواگر به گناه  و…. ادامه بدهد  آن نقطه سیاه توسعه پیدا میکند  تا تمام آن سفیدی رابگیرد؛همین که دیگر قسمت سفیدی باقی نماند سقوط این آدم قطعی است،امیدی به بازگشت اونیست.

بعد در همین حدیث فرمود:این است  معنای آیه قرآن.(کَلا بَل رانَ عَلی قُلوبِهِم ما کانوا یکسبون)۱

یعنی درباره اینها سخن مگو ،اعمال تاریک و سیاه اینها به صورت زنگاری بر روی قلبشان درآمده است. این آیه حالت سقوط اخلاقی وروحی بشر را ذکر میکند.

تنها عمل سیاه وسیاه کاری نیست که روح را سیاه میکند،عوامل دیگر  هم هست که در تاریک کردن روح وتیره ساختن دل موثر است؛از آن جمله  است محیطها ومعاشرتها .تاثیر معاشرت  چه در جهت نیکی و چه درجهت بدی خیلی واضح و روشن است. آدمی روح بسیار حساسی دارد،زود تحت تاثیر واقع میشود.ممکن است بعضی اشخاص خودشان را گول بزنند و خیال کنند محیط و معاشرت در آنها تاثیر ندارد،ولی اشتباه است، انسان با روحی  بسیار حساس وقابل تغییر آفریده شده. تغییرات روحی که در انسان پیدا می شود مگر خیلی زیاد باشد که خودش بفهمد و الاکمتر خود شخص متوجه تغییرات و تبدیلات روحی خود میشود.

انسان گاهی جسماً لاغر میشود و چند کیلو سبک تر میگردد وچاق میشود  چند کیلو سنگین تر میشود ،تا خودش را وزن نکند متوجه  نمیشود.تغییرات و کم و زیادهای روحی  به درجاتی نامحسوس تر و دقیق تر است وبه طریق اولی فهمیده نمیشود ومتاسفانه  همچو  وسیله ای نیست که انسان  هر روز  یک بار  یا هفته ای  یک بار  ویا  ماهی  یک باروحداقل  سالی یک بار خودش  را وزن  کند  وببیند  چقدر از لحاظ روحیه سبک تر یا سنگین تر شده.

صلاح وفساد بدون آنکه خود اشخاص بفهمند از فردی  به فردی سرایت میکند:

می رود از سینه هادر سینه ها

                 از ره پنهان صلاح و کینه ها

همنشین اهل معنا باش تا 

             هم عطا یابی وهم باشی فتی

یک زمان هم صحبتی با اولیا

            بهتر از صد ساله طاعت بی ریا

گر توسنگ خاره و مرمربُوی  

          چون به صابحدل رسی گوهر شوی

مهر پاکان در میان جان نشان

        دل مده الا به مهر دلخوشان

کوی نومیدی مرو امیدهاست 

     سوی تاریکی مرو خورشیدهاست

دل،تو  رادر کوی اهل دل کشد 

تن،تورا در حبس آب و گل کشد

همین غذای دل طلب از همدلی    

رو بجوی اقبال را از مقبلی

دست زن در ذیل صاحب دولتی

تازافضالش بیابی رفعتی 

صاحبت صالح تو را صالح کند 

صحبت طالح تو را طالح کند.

علی علیه السلام فرمودند:” واعلَموا اَنَّ یَسیرَ الرِّیاءِ شِرکُ ومُجالَسهَ اَهل الهَوی مَنساهُ لِلیمانِ” بدانید که  ریای کم و کوچک هم شرک به خداست ،همنشینی با هواپرستان  فراموشخانه ی ایمان  است. تعبیر بسیار رسا وکامل همین است که  علی فرمود ،فراموشخانه است، یعنی  انسان  آنقدر تحت تاثیر دوستان و معاشران بد هست که تا وقتی که با آنها هست مثل این است که او را در فراموشخانه برده اند ،افکار وعقاید پاک خود را موقتا از یادمی برد ؛مثل این است  که در آن وقت  همچو افکار و عقایدی نداشته است. در …… معروف است که معاشرت  بوی دارد ،یعنی هرکس  بوی معاشرت را میگیرد، بوی خوی  می آورد. شاعر می گوید:

از باد صبا دلم چو بوی تو گرفت

من را بگذشت جستجوی تو گرفت

دیگر زمنش هیچ نمی آیدیاد

بوی  تو گرفته بود و خوی تو گرفت 

اصل مطلب این است که ما به این اصل تسلیم بشویم که تا قابلیت و استعدادنباشد  هیچ کمالی صورت نمی گیرد .

تهذیب و تصفیه نفس برای این است که قابلیت واستعداد ذاتی  انسان برای ترقی ضایع نشود  وبلکه بیشتر  بشود :"قد اَفلَحَ مَن زَکّها و قد خابَ مَن دسها”

رستگار شد آنکس که غشی وغلی در روح خود وارد ساخت .

سلب استعدادوقابلیت روح از آن نظر که روح جوهر  زنده است .

نظیر سلب قابلیت حیات از یک دانه گندم  است . دانه گندم  استعداددارد که کشت شود و رشد و نمو کند وبه صورت  ساقه و سنبله درآید ،اما گاهی میمیرد ،دیگر قابل روییدن و رشد نیست . به همین جهت  است که در قرآن  کریم  از استعداد روحی  انسان  به” حیات “تعبیر میکند، میفرماید :ولینذر من کان حیا ویحق القول علی الکافرین  ۲
این قرآن شعر نیست ،خیال نیست ،ما به او شعر وخیال القاء نکردیم،شعر وتخیل شایسته اونیست ،این ذکر  و مایه بیداری  وهوشیاری است؛قرآنی است  روشن کننده ،که کسانی را که زنده هستند ومایه زندگی در روح آنها هست  ونمرده اند  آگاهی دهد واعلام خطر کند واما آنهاکه بکلی محجوب  وبی خبرند امر حق درباره ی آنها جاری شود .قرآن که شعر و خیال نیست ،حکمت است ،مایه هوشیاری وبیداری است ،عامل حیات  است ،عامل رویانیدن است ،برای چه کسانی مفید و نافع است ؟چه کسانی را رشد میدهد و میرویاند ؟آنهایی را که لااقل پرتوی از حیات وزندگی در دانه روح و قلبشان باقی است.

1-شمس/9و10—-مطففین/14
2-یس/70.
منبع:کتاب حکمت ها واندرزها جلد اول.شهید مرتضی مطهری.

​

دحوالارض چه روزی است و چه اعمالی دارد؟

«دَحو» به معنای گسترش است و برخی نیز آن را به معنای تکان دادن چیزی از محلِ اصلی اش تفسیر کرده اند.

به گزارش خبرنگارحوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛بیست و پنجم ذی القعده، هم زمان با دحوالارض یعنی گسترش یافتن زمین است. از امیرالمومنین ـ علیه السلام ـ روایت شده است که فرمودند:

«نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در بیست وپنج ذی القعده بود. کسی که در این روز روزه بگیرد و شبش را به عبادت بایستد، عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است خواهد داشت.»

همچنین در برخی از روایات این روز به عنوان روز قیام امام زمان مهدی موعود(عج) معرفی شده و خاتم المحدثین، شیخ عباس قمی (ره) روز دحوالارض را از چهار روز معروفی ذکر کرده که روزه آن ثواب هفتاد سال عبادت را دارد.

روز دحوالارض از روزهای پر برکت خدا برای بندگان سالک الی الله

در کتاب شریف «المراقبات» روایت است که امام رضا ـ علیه السلام ـ فرموده اند:

در شب بیست و پنجم ماه ذى القعده حضرت ابراهیم (ع) و حضرت عیسى (ع) متولد شده اند.
در این روز، رسول خدا ـ صلى الله علیه و آله ـ به قصد حجة الوداع از مدینه با یكصد و چهار هزار یا یكصد و بیست و چهار هزار و حضرت فاطمه (ع) و تمامى اهل بیت خود از راه شجره به مکه عزیمت نمودند.

توبه، استغفار، عبادت و شب زنده داری از اعمالی است که در شب دحو الارض سفارش و تأکید بسیاری برای انجام دادن آنها شده است.

شب و روز دحوالارض نمازها و ادعیه مخصوصی دارد که کیفیت آنها در کتاب مفاتیح الجنان مرحوم شیخ عباس قمی (ره) آمده است.

معنای دحوالارض

«دَحو» به معنای گسترش است و برخی نیز آن را به معنای تکان دادن چیزی از محلِ اصلی اش تفسیر کرده اند. منظور از دحوالارض (گسترده شدن زمین) این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آب های حاصل از باران های سیلابیِ نخستین فراگرفته بود. این آب ها، به تدریج در گودال های زمین جای گرفتند و خشکی ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده تر شدند.

از سوی دیگر، زمین در آغاز به صورت پستی ها و بلندی ها یا شیب های تند و غیرقابل سکونت بود. بعدها باران های سیلابی مداوم باریدند، ارتفاعات زمین را شستند و دره ها گستردند. اندک اندک زمین هایِ مسطح و قابل استفاده برای زندگی انسان و کشت و زرع پدید آمد. مجموع این گسترده شدن، «دَحو الارض» نام گذاری می شود

دحو الارض در قرآن

در قرآن کریم به دحوالارض اشاره شده است. خداوند در آیه 30 سوره نازعات می فرماید: «و زمین را پس از آن (آفرینش آسمان و زمین) گسترش داد». بر پایه نظر بیشتر مفسران، منظور از «دَحیها» در این آیه، همان دحوالارض است.

دعای روز دحوالأرض

یکی از برنامه های پیشنهادی در روز مبارک گسترده شدن زمین، خواندن دعای ویژه این روز است. در بخشی از این دعا، به مسأله دحوالأرض چنین اشاره شده است: «ای خدایی که خانه کعبه را گسترانیدی و دانه را شکافتی و سختی را برطرف ساختی، از تو می خواهم در این روز از روزهایت که حق آن را بزرگ نمودی، هر گرفتاری و مشکلی را برطرف سازی».

ذیقعده؛ ماه حرام

ماه ذیقعده اولین ماه از ماه‌های حرام است. ماه‌های حرام زمان‌هایی هستند که جنگ در آنها ممنوع بوده و احکام ویژه‌ای نیز از جهت شرعی و فقهی دارند.

اما استفاده اخلاقی و تربیتی که از این حکم می توان كرد، این است که: «اگر جنگ و نزاع میان مردمان در این ماه حرام شده است» حتما منازعه و محاربه با خداوند باید بیشتر مورد نفرت قرار گیرد؛ بنابراین، شایسته است انسان مومن در این ماه ها بیشتر به فکر باشد تا اندیشه و اعضای او با گناه و معصیت، به مخالفت با خداوند برنخیزد.

مناسبت های دیگر این روز

گذشته از واقعه دحوالارض، رویدادهای دیگری نیز در این روز رخ داده اند که اهمیت آن را دوچندان کرده اند؛ از جمله:

میلاد ابوالانبیاء حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام.

میلاد حضرت عیسی مسیح ـ علیه السلام.

خروج رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از مدینه به همراه هزاران حاجی به سوی مکه، به قصد حجة الوداع. در این سفر وجود مقدس امیرالمؤمنین و حضرت زهرا ـ سلام الله علیهما ـ و نیز همه همسران و بسیاری از اصحاب پیامبر (ص) نیز ایشان را همراهی می‌کردند.

در روایتی نیز آمده است که قائم (عج) در همین روز قیام خواهد کرد.

زیارت حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ بهترین و با فضیلت‌ترین عمل مستحبی این روز است.

​?آیت الله حائری شیرازی?
?آقای صفائی حائری، جامع مطهری و شریعتی بود?
? ویژگی آقای صفایی [حائری] این بود که هم #اندیشه‌هایش جایگاه سالمی داشت و هم #روش او روش مؤثری بود.

متأسفانه برخی از اندیشمندان ما «#محتوا» داشتند، ولی «#فرم» نداشتند و برخی بالعکس بودند.
? دکتر شریعتی در «فرم بیان» و ورود به مطالب و انتخاب واژه‌ها خوب بود؛ ولی در «محتوا» خوب نبود و اسلام شناس نبود. استاد مطهری در «#محکم_بودن_اندیشه»، #کم_نظیر بود؛ اما «فرم» او به اندازه محتوایش خوب نبود.
? من وقتی کتاب غدیر آقای صفایی (عین-صاد) را خواندم، در حاشیه آن نوشتم: «قدر این نویسنده، شناخته نشده است. او محتوای شهید مطهری را دارد و روش بیان شریعتی را»
? آقای صفایی #شناخته_نشد. من اگر در مروری که در چند تا از کتابهایشان داشتم ضعف اندیشه دیده بودم، ایشان را #ترویج نمی کردم.
▪️ 22 تیرماه، سالروز رحلت متفکر ژرف اندیش، استاد علی صفایی حائری (ره) تسلیت باد.